Anasayfa
Kaynakların tahribatsız muayenesi, hem yüzey hem de hacimsel kusurların tespit edilmesini içerir. NDT teknolojilerindeki hızlı gelişmeler sayesinde bugün kusurların daha hassas belirlenmesi ve doğru boyutlandırılması mümkündür. Her yöntemin avantajları ve sınırlamaları olsa da, genellikle birbirini tamamlayıcı şekilde uygulanarak en kapsamlı sonuçlar elde edilir.
Kaynak Türleri ve Neden Hata Oluşur?
Bugün endüstride 30’dan fazla kaynak türü kullanılmaktadır. Farklı gerilme kombinasyonları ve uygulama şartları nedeniyle kaynak hatalarının oluşması olağandır. Özellikle petrol ve gaz, kimya, nükleer enerji, havacılık ve denizcilik gibi kritik sektörlerde kaynakların yapısal bütünlüğü büyük önem taşır.
Boru hatlarında görülen çevresel kaynaklar, aynı düzlemdeki metal parçaların birleştirildiği alın kaynakları, korozyon dirençli alaşımlardan yapılan CRA kaynakları ya da farklı malzemelerin birleştirildiği DMW kaynakları her biri kendine özgü zorluklar taşır. Elektrik direnç kaynağıyla oluşturulan nokta kaynakları otomotiv sektöründe yoğun kullanılırken, uzun dikiş kaynakları hacimsel muayene gerektirir. Daha ileri bir yöntem olan sürtünme karıştırma kaynağı (FSW) ise katı hal birleştirmeleriyle ön plana çıkar ve çoğu zaman girdap akımı veya ultrasonik yöntemlerle incelenir.
En Sık Karşılaşılan Kaynak Hataları
Kaynaklardaki en kritik kusurların başında çatlaklar gelir. Sıcak çatlaklar kaynak sırasında veya katılaşma aşamasında ortaya çıkarken, soğuk çatlaklar kaynak tamamlandıktan sonra gelişebilir. Krater çatlakları kaynak bitiminde yetersiz dolgu nedeniyle oluşur, ayak (toe) çatlakları ise nemden etkilenmiş bölgelerde görülür. Kök çatlakları kaynak tabanından başlayarak uzanırken, HAZ çatlakları kaynak ile ana malzeme arasında ortaya çıkar.
Bunun yanında kaynaklarda şu kusurlar da sıklıkla görülür:
Kaynaşma Eksikliği (Lack of Fusion – LoF)
Kaynak metali ile ana metalin veya iki bitişik kaynak dikişinin tam olarak kaynaşmaması durumudur. Bu eksiklik birleşim hattında boşluk bırakır ve kaynak dayanımını zayıflatır.
Nüfuziyet Eksikliği (Lack of Penetration – LoP)
Kaynak metalinin birleşim kalınlığını doldurmaması sonucu ortaya çıkar. Çoğunlukla parçalar arasında fazla boşluk bırakıldığında oluşur.
Cüruf Kapanımı (Slag Inclusion)
Kaynak sırasında kullanılan koruyucu malzemenin eriyerek kaynak içine hapsolmasıyla meydana gelir. Bu durum kaynağın bütünlüğünü bozar.
Gözeneklilik (Porosity)
Metal kirliliği ve gazların hapsolması sonucu kabarcıklı bir yapı oluşur. Gözenekler kaynağı zayıflatır ve ilerleyen süreçte çökme riskini artırır.
Yüzey Muayenesi Yöntemleri
Yüzeydeki kusurların tespitinde elektromanyetik yöntemler öne çıkar. Eddy Current Array (ECA), Tangential Eddy Current Array (TECA™) ve Alternating Current Field Measurement (ACFM®) farklı uygulama koşullarında tercih edilen tekniklerdir.
Örneğin karbon çelik kaynaklarda Eddyfi’nin Sharck™ TECA probları, kaynak üst yüzeyi, kaynak ayağı ve HAZ bölgesinde boya veya kaplama sökmeden hızlı çatlak tespiti yapabilir. Paslanmaz çelik veya alaşım kaynaklarında ise pedli ECA probları, karmaşık geometrilere uyum sağlayarak dikiş ve geçiş bölgelerini inceler. Offshore uygulamalarda ise ACFM tekniği ön plana çıkar; TSC Amigo2 cihazı kalın kaplamaların altındaki yüzey çatlaklarını bile güvenle tespit edebilir ve anlık boyutlandırma sağlar.
Hacimsel Muayene Yöntemleri
Kaynak içindeki kusurların incelenmesi için ultrasonik tabanlı yöntemler kullanılır. Phased Array Ultrasonik Test (PAUT), Total Focusing Method (TFM) ve Time-of-Flight Diffraction (TOFD) en güvenilir çözümler arasındadır.
Eddyfi’nin M2M Gekko® ve M2M Mantis™ cihazları PAUT, TFM ve TOFD’yi bir araya getirerek çok yönlü muayene imkânı sunar. Capture™ yazılımı sayesinde operatörler kolayca yapılandırma yapabilir ve elde edilen verileri gerçek zamanlı analiz edebilir. 128 elementli geniş açıklık, kalın kaynaklarda ve zorlu alaşım malzemelerde üstün performans sağlar. Ayrıca yerleşik kaynak kütüphanesi, farklı sektörlerdeki kaynak tiplerine yönelik hızlı ayar kolaylığı verir.
Hem yüzey hem de hacimsel muayene yöntemleri, kaynaklardaki kusurların doğru şekilde değerlendirilmesi için birbirini tamamlar. Eddyfi Technologies’in yenilikçi çözümleri, farklı kaynak türlerinde görülen hataların hızlı ve güvenilir şekilde tespit edilmesini mümkün kılar.
Biz Troy Met Kalite Kontrol Sistemleri olarak, Eddyfi Technologies’in Türkiye temsilcisi olmaktan gurur duyuyoruz. Gelişmiş NDT çözümleriyle Türk sanayisine en yüksek kalite ve güvenlik standartlarını sunmaya devam ediyoruz.
